De belangrijkste oorzaak van al onze emotionele problemen ligt in onze cultuur. Want de meesten mensen hebben nooit geleerd, als kind, hoe om te gaan met negatieve emoties en gevoelens. En dat heeft onder andere met het volgende fenomeen te maken. We leven als maatschappij veelal in ons hoofd. Sterker nog, dat is onze cultuur.
Hoe dat komt? Op school leren we alles uit ons hoofd te leren. Je mag bij open vragen wel je visie weergeven soms, alleen dan nog dien je te refereren aan dat wat je geleerd hebt. Als je antwoord geeft puur op basis van je gevoel, dus je herhaalt niet wat je gelezen of gehoord hebt, maar puur je eigen waarneming weergeeft, krijg je waarschijnlijk bij de meeste opleidingen geen punten. Vergis je niet in het effect daarvan. Je wordt afgeleerd je intuïtie, je gevoel en je waarneming met al je zintuigen te vertrouwen. De afgelopen 150 jaar is het onderwijssysteem niet echt verandert, dus we hebben hier al een aantal generaties mee te maken. Ook wel conditionering genoemd.
Wat ook zeker meespeelt in onze cultuur is het volgende. Aan de eettafel wordt er bij de meeste gezinnen niet gepraat. En soms gelukkig wel, alleen dan slechts over koetjes en kalfjes in de zin van: “Hoe was jouw dag?” Het standaard antwoord is: “Oh goed hoor, hoe was de jouwe?” “Ja, ook goed.” En vervolgens is er stilte. Hard maar waar. Ik ervaar het zelf aan de eettafel met mijn bonuskinderen én mijn eigen kinderen. Waar is de oprechte interesse in de ander? En in hoeverre is dat een cultureel probleem? Waar is de behoefte om elkaar op de hoogte te houden van wat er bij jou speelt? En waar is de veiligheid om elkaar in alle openheid, eerlijkheid en kwetsbaarheid te vertellen hoe je je werkelijk voelde die dag? En is dat ook niet een cultureel probleem inmiddels? Kijk eens om je heen.
Zelfs de reclame springt erop in. Onlangs zag ik een reclame waarin een jongetje geconfronteerd werd met iets wat hem niet lukte of goed afging. Hij krijgt wat te drinken van zijn moeder en ze zegt vervolgens: “Kusje erop?” Vervolgens komt de vader binnen, vol van een ervaring op zijn werk. En het kind reageert door te zeggen: “Kusje erop?” Dat is niet grappig! Echt niet. Het is het probleem van tegenwoordig. Natuurlijk mag een reclame niet langer dan 3 minuten duren etc. Dat begrijp ik, alleen daar gaat het niet om. De kernboodschap is: het glas sap en de kus maken je negatieve emoties en gevoel weer goed.
In plaats van dat er ruimte gemaakt wordt voor de negatieve emoties en gevoelens die er zijn. Wordt het, de emoties, al gauw afgedaan met een glas sap en kusje. Dat is werkelijk onze cultuur. Waar zijn we mee bezig? Zo helpen we onze kinderen, de jeugd van onze maatschappij, niet hoe om te gaan met negatieve ervaringen in het leven. Integendeel. We leren ze op deze wijze emotionele, mentale, fysieke en spirituele problemen te creëren. Waar denk je dat het emotie-eten bijvoorbeeld vandaan komt….. ?Denk maar eens na over hoe jouw ouders omgingen met je als jij verdriet, pijn en teleurstelling ervaarde en dat zei. En denk maar eens na hoe jij omging en nog steeds mee omgaat met negatieve ervaringen, emoties, gevoelens, gedachten.
Het merendeel van de samenleving is verslaafd. Dat is een cultureel probleem! We zijn aan heel veel dingen verslaafd hoor. En één daarvan is de volgende. Velen zijn verslaafd aan het onderdrukken en negeren van onze negatieve emoties en gevoelens. Met alle gevolgen van dien. Wist je dat 11 miljoen Nederlands medicijnen gebruiken? 11 miljoen. Dat is in mijn optiek niet oké! En dat is wel onze cultuur.
Wat wij als cultuur nog niet geleerd hebben. Of liever afgeleerd hebben, is het volgende. Een mens is prima in staat om problemen en klachten op te lossen zonder niet lichaamseigen stoffen. Er zijn echt diverse methoden en technieken die je kunt inzetten om van je problemen en klachten af te komen. Alleen is dat niet de makkelijkste en snelste weg. En dat is weer een ander probleem. De meeste mensen zijn op zoek naar toverstafjes. Ook dat is onze cultuur.
In plaats van het nemen van verantwoordelijkheid, tijd maken voor jezelf, geduld hebben, het proces aangaan van het oplossen van onverwerkte negatieve emoties, gevoelens, gedachten, patronen, wilt men er het liefst zo snel mogelijk vanaf. Zonder dat het moeite kost of moeilijk is. Altijd weer die efficiency slagen die gemaakt worden. We blijven nieuwe versies en nieuwe producten maken waardoor alles nog sneller kan. Snellere mobiele telefoons, snellere auto’s, snelle bezorgtijden, sneller eindresultaat. Onze cultuur handelt vanuit schaarste. We zijn er blijkbaar van overtuigd dat we te weinig tijd hebben. En dat heeft grote gevolgen.
Trouwens als je niet meedoet aan die hype om het snelste van het snelste apparaat te hebben. Of de nog beter verende schoenen. Dan hoor je er niet bij. Wordt je uitgelachen, gepest, uitgescholden, zwart gemaakt, uitgekotst, veroordeelt, afgestraft, afgewezen, uitgestoten, vernederd. Ook zo’n cultuur probleem. Dit is waar ik heel veel klanten voor behandel. En de gevolgen nemen toe. Het aantal zelfmoorden is behoorlijk aan het toenemen onder jongeren. Zo ook het suïcidaal zijn. Zorgwekkend in mijn ogen. Of het te maken heeft met dat alles sneller en beter moet? Het is wel wat ik tegenkom in mijn praktijk. Je mag niet anders zijn. En je mag heel vaak niet jezelf zijn. Dingen doen op jouw eigen wijze wordt niet overal en door iedereen geaccepteerd. Wat mij betreft een mega groot cultuur probleem.
En natuurlijk dienen we ook niet alles te accepteren. Laten we wel realistisch blijven. Met je tengels aan een andermans lichaam of spullen zitten zonder toestemming van die ander, is in mijn optiek niet acceptabel gedrag. Iemand slaan omdat dat binnen een andere cultuur wel geaccepteerd is, dient in mijn ogen niet klakkeloos geaccepteerd te worden binnen een andere cultuur. En als ik eerlijk ben, kom ik in de Nederlandse cultuur weinig maatregelen tegen om niet-acceptabel gedrag tegen te gaan. Ja het is moeilijk te veranderen misschien. En het vergt mogelijk diverse aanpassingen en veranderingen. Alleen omdat we niet streng optreden hiertegen maakt het dat ik klanten vanuit een bepaalde religie heb, die in het geheim, hiervoor in therapie komen. En het mag bekend worden. We mogen wakker worden met elkaar.
Die Liever Lui dan Moe mentaliteit, kom ik iedere dag tegen in mijn werk als psychotherapeut. Als je het weet te herkennen, zie je het op heel veel plekken. Even een voorbeeld uit mijn praktijk om duidelijk te maken wat ik bedoel.
Als ik gebeld wordt door een potentiële klant en ik vertel dat ze zelf aan de slag dienen te gaan, dan hangt zeker 50% direct op. De overige procent, daarvan probeert 25% het toch nog voor elkaar te krijgen of ik niet met een toverstafje wil zwaaien zodat ik hun problemen oplos. (Sommigen eisen dat zelfs) Deze groep geef ik aan dat ze nog niet in staat zijn hulp te ontvangen en hun problemen op te lossen. (Sommigen accepteren dit niet en beginnen met onder andere stalking) De overige 25% zegt bereid te zijn aan de slag te gaan. Maar dan “moeten” sommigen het eerst nog bespreken met hun ouders of partner of bewindvoerder of …
Uiteindelijk maakt 10% een afspraak. (Velen koppelen terug dat ze geen toestemming krijgen van ouders, familie of partner om in therapie te gaan) Waarvan 5% een vervolgafspraak maakt en ervoor kiest om het nu voor eens en altijd op te lossen in zichzelf, voor zichzelf en voor anderen.
Dat zijn mijn feiten. En dit geldt niet alleen bij mij in de praktijk, dit ervaren andere therapeuten en professionals ook. Natuurlijk kunnen de redenen verschillen. Dat laat ik even los omdat ik niet zeg dat dit een landelijk of wereldwijd feit is. Ik pretendeer op geen enkele wijze te weten hoe het er overal aan toe gaat. Wel is het interessant en geeft het een beeld van wat ik waarneem.
Conclusie:
- we willen niet dat iets oplossen moeilijk is
- makkelijke en snelle oplossingen is wat wij willen
- te weinig mensen nemen hun werkelijke verantwoordelijkheid
- veel mensen zijn nog onbewust van wat de oorzaken van hun problemen zijn
- onze leerwijzes, buiten en binnenshuis zijn wat mij betreft aan verandering toe
- men is liever lui dan moe
- teveel mensen doen geen of te weinig (zelf)onderzoek
En het allerbelangrijkste: het bovenstaande zijn niet alleen de belangrijkste oorzaken van emotionele problemen. Schrap dat woord emotionele gerust weg. Teveel mensen onderzoeken niet zelf hoe dingen in elkaar zitten, hoe dingen werken. We nemen als mens vanaf onze geboorte klakkeloos dingen aan. En nemen voor de rest van ons leven te vaak niet de moeite om te onderzoeken of die waarheid, kennis en dat gedrag wel in overeenstemming is met ons ware eigen gevoel, onze intuïtie, onze eigen waarnemingen en ervaringen.
